Przeglądając akta zachowane w Archiwum Państwowym w Suwałkach natrafiłem na szereg ciekawych spraw sądowych z okresu międzywojennego , które opisuję w dodatku do gazety współczesnej. Moją uwagę jednak od dłuższego czasu przykuły również ciekawe pieczęcie sądowe i organów związanych z wymiarem sprawiedliwości.
Są ciekawe zarówno graficznie a także z tego powodu ,że niektóre z nich nie maja już swoich współczesnych odpowiedników. Nie istnieją już sądy pokoju, sędziowie śledczy czy tymczasowa rada obywatelska która po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku tworzyła również zręby polskiego sądownictwa w Suwałkach.
Generalnie pieczecie można podzielić na pięć rodzajów. Są to pieczęcie nagłówkowe, prezentaty, pieczęcie okrągłe, imienne oraz „techniczne formułki” .
Przykłady pieczęci nagłówkowych:
Niektóre z pieczęci nagłówkowych zawierają dane instytucji np. Sąd Pokoju w Wiżajnach oraz datę i numer sprawy .Dotyczyły pism wysyłanych na „zewnątrz” lub przyjmowanych z „zewnątrz”. Stąd data i numer sprawy . Inne zawierają tylko dane ogólne organu np. Sąd Okręgowy w Suwałkach Wydział Karny. Te były na ogół na dokumentach wewnętrznych akt jak np. przyznanie wynagrodzenie, zarządzenia o wyznaczeniu rozprawy itp.
Inny rodzaj pieczęci to tzw. „prezentaty”. Były one na ogół podłużne w formie obrysowanego prostokąta gdzie wewnątrz znajdowała się nazwa organu, data ,liczba porządkowa przychodzącego dziennika itp. Oto przykłady:
Kolejnym rodzajem pieczęci są pieczecie okrągłe:
Ostatnim rodzajem są pieczecie indywidualne kierownika danego organu np:
Na zdjęciu widoczna jest również pieczęć komendanta PP powiatu suwalskiego.
Prezes sądu nie posiadał pieczęci a podpisywał się jedynie nazwiskiem przy maszynowym podpisie” prezes” .Przykładem jest podpis pierwszego prezesa suwalskiego sądu W.Romana.
Na uwagę zasługą też pieczecie notariusza i prokuratora.
W okresie międzywojennym (inaczej niż obecnie ) zarówno prokurator jak i notariusz działali w ramach sądu okręgowego .Stad nazwy: Notariusz przy wydziale hipotecznym Sądu Okręgowego w Suwałkach oraz Prokurator Sądu Okręgowego w Suwałkach.
Opracował Jacek Przygucki